Lijsten > Alles over inlijstingen > Inlijsten achter glas
Kwetsbare werken
Acryl- en olieverf zijn duurzame materialen, die meestal op doek of paneel gebruikt worden. Bovendien wordt er normaliter een vernislaag aangebracht. Extra bescherming is overbodig.
Pastel, houtskool, potlood en aquarel daarentegen, worden voornamelijk gebruikt in combinatie met erg fragiele materialen: zijde, papier, karton… Het is raadzaam deze werken extra te beschermen door ze achter glas te plaatsen.
Men moet de juiste glassoort kiezen, opteren voor zuurvrij materiaal en het werk hermetisch afsluiten. De lijst wordt hermetisch afgesloten door een dubbele omzoming.
• De eerste omzoming sluit het onderwerp in tussen het montagekarton en het glas.
• De tweede dient om de naad aan de rugzijde van de lijst af te dichten.
Soms, bv. bij pastels, moet rechtstreeks contact tussen het kunstwerk en het glas vermeden worden. Om dit probleem op te vangen, creëert men een luchtlaag door middel van een klein latje of afstandstrip. Deze techniek heet de Engelse methode (fig. 1). De meest voorkomende werkwijze evenwel, is deze met passe-partout (fig. 3).
fig. 1 - Engelse methode
1 - Lijst
2 - Latje
3 & 4 - Dubbele omzoming
5 - Luchtlaag
6 - Montagekarton
7 - Kunstwerk
8 - Glas
9 - Rug
1 - Lijst
2 - Latje
3 & 4 - Dubbele omzoming
5 - Luchtlaag
6 - Montagekarton
7 - Kunstwerk
8 - Glas
9 - Rug
fig. 2 - Engelse methode - detail
• De eerste omzoming sluit het onderwerp in tussen het montagekarton en het glas.
• De tweede dicht de naad aan de rugzijde van de lijst af.
• De eerste omzoming sluit het onderwerp in tussen het montagekarton en het glas.
• De tweede dicht de naad aan de rugzijde van de lijst af.
fig. 3 - Methode met passe-partout
1 - Lijst
2 - Passe-partout
3 & 4 - Dubbele omzoming
5 - Luchtlaag
6 - Montagekarton
7 - Kunstwerk
8 - Glas
9 - Rug
1 - Lijst
2 - Passe-partout
3 & 4 - Dubbele omzoming
5 - Luchtlaag
6 - Montagekarton
7 - Kunstwerk
8 - Glas
9 - Rug
fig. 4 - Methode met passe-partout - detail
• De eerste omzoming sluit het onderwerp in tussen het montagekarton en het glas.
• De tweede dicht de naad aan de rugzijde van de lijst af.
• De eerste omzoming sluit het onderwerp in tussen het montagekarton en het glas.
• De tweede dicht de naad aan de rugzijde van de lijst af.
Het vastzetten van het werk: drie verschillende technieken
Het werk kan op drie verschillende manieren in de lijst worden vastgezet.
A. OMBOORDEN
1 - Gravure
2 - Passe-partout
3 - Het werk wordt vastgezet tegen de passe-partout
Het werk wordt opgespannen door het met behulp van kleefband, dat vrij is van houtvezels, op de passe-partout of het montagekarton te bevestigen. Bij de fabricage van de plakband wordt rekening gehouden met recent onderzoek naar het verouderingsproces van cellulosevezels (Test BAM -Az. 3.3/8352/90 : na verloop van tijd evolueert de zuurtgraad van een pH van 8,7 naar 8,4)
1 - Gravure
4 - Het werk wordt vastgezet tegen de passe-partout
5 - Montagekarton
Door te omboorden, kan een werk volledig vlak opgespannen worden. Het resultaat oogt bijzonder goed, hetgeen verklaart waarom deze techniek zoveel succes kent en door zo wat elke lijstenmaker wordt toegepast.
Let wel : om te voorkomen dat het werk na verloop van tijd toch zou welven, moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden : De vochtigheidsgraad dient tussen 45 en 55% te blijven, de temperatuur moet op ongeveer 20° C gehouden worden, en de aanwezigheid in de onmiddellijke omgeving van het werk van warmtebronnen of fel licht dient koste wat het kost vermeden te worden.
1 - Gravure
2 - Passe-partout
3 - Het werk wordt vastgezet tegen de passe-partout
Het werk wordt opgespannen door het met behulp van kleefband, dat vrij is van houtvezels, op de passe-partout of het montagekarton te bevestigen. Bij de fabricage van de plakband wordt rekening gehouden met recent onderzoek naar het verouderingsproces van cellulosevezels (Test BAM -Az. 3.3/8352/90 : na verloop van tijd evolueert de zuurtgraad van een pH van 8,7 naar 8,4)
1 - Gravure
4 - Het werk wordt vastgezet tegen de passe-partout
5 - Montagekarton
Door te omboorden, kan een werk volledig vlak opgespannen worden. Het resultaat oogt bijzonder goed, hetgeen verklaart waarom deze techniek zoveel succes kent en door zo wat elke lijstenmaker wordt toegepast.
Let wel : om te voorkomen dat het werk na verloop van tijd toch zou welven, moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden : De vochtigheidsgraad dient tussen 45 en 55% te blijven, de temperatuur moet op ongeveer 20° C gehouden worden, en de aanwezigheid in de onmiddellijke omgeving van het werk van warmtebronnen of fel licht dient koste wat het kost vermeden te worden.
B. MAROUFLEREN
De enige methode die garandeert dat het werk vlak blijft, is het maroufleren.Bij deze methode wordt het werk langs de rugzijde ingesmeerd met een speciale lijm en op het montagekarton gekleefd. De lijm is permanent en het werk kan later niet meer verwijderd worden.
Deze techniek wordt enkel toegepast als omboorden uitgesloten is. We denken hierbij aan foto’s, kalkpapier en enkele synthetische materialen. In al deze gevallen is maroufleren de enige manier om de werken volledig op te spannen en mooi te presenteren.
Er bestaan lijmen waarbij het mogelijk blijft om het werk achteraf opnieuw van het montagekarton te verwijderen. Professionele restaurateurs gebruiken ze voor kunstwerken die absoluut in hun originele staat bewaard moeten blijven.
De enige methode die garandeert dat het werk vlak blijft, is het maroufleren.Bij deze methode wordt het werk langs de rugzijde ingesmeerd met een speciale lijm en op het montagekarton gekleefd. De lijm is permanent en het werk kan later niet meer verwijderd worden.
Deze techniek wordt enkel toegepast als omboorden uitgesloten is. We denken hierbij aan foto’s, kalkpapier en enkele synthetische materialen. In al deze gevallen is maroufleren de enige manier om de werken volledig op te spannen en mooi te presenteren.
Er bestaan lijmen waarbij het mogelijk blijft om het werk achteraf opnieuw van het montagekarton te verwijderen. Professionele restaurateurs gebruiken ze voor kunstwerken die absoluut in hun originele staat bewaard moeten blijven.
C. “VRIJ” INLIJSTEN
Om waardevolle en fragiele kunstwerken voor een lange tijd te beschermen, zonder dat er iets aan hun originele staat gewijzigd wordt, gebruikt men de methode van het “vrij” inlijsten. Men legt het werk in de lijst zonder het echt vast te maken, en houdt het op z’n plaats met eindjes gegomd papier. Deze worden omgeplooid of door inkepingen in de kartonnen ondergrond gestoken.
1 - Het gegomd papier wordt omgeplooid of door inkepingen in het montagekarton gestoken.
2 - Gravure
3 - Montagekarton
Om het werk uit de lijst te halen volstaat het de eindjes papier door te snijden. De papiersnippers zijn gemakkelijk te verwijderen en laten geen sporen na. Qua presentatie is het resultaat niet altijd bevredigend aangezien het werk de neiging vertoont te welven.
1 - Het gegomd papier wordt omgeplooid of door inkepingen in het montagekarton gestoken.
2 - Gravure
3 - Montagekarton
Om waardevolle en fragiele kunstwerken voor een lange tijd te beschermen, zonder dat er iets aan hun originele staat gewijzigd wordt, gebruikt men de methode van het “vrij” inlijsten. Men legt het werk in de lijst zonder het echt vast te maken, en houdt het op z’n plaats met eindjes gegomd papier. Deze worden omgeplooid of door inkepingen in de kartonnen ondergrond gestoken.
1 - Het gegomd papier wordt omgeplooid of door inkepingen in het montagekarton gestoken.
2 - Gravure
3 - Montagekarton
Om het werk uit de lijst te halen volstaat het de eindjes papier door te snijden. De papiersnippers zijn gemakkelijk te verwijderen en laten geen sporen na. Qua presentatie is het resultaat niet altijd bevredigend aangezien het werk de neiging vertoont te welven.
1 - Het gegomd papier wordt omgeplooid of door inkepingen in het montagekarton gestoken.
2 - Gravure
3 - Montagekarton